20 YIL ÖNCE ?KÜRTÇE ŞARKILAR? NEDENİYLE YASAKLANAN ALBÜM, ?AÇILIM?LA BİRLİKTE GERİ DÖNDÜ!
1989 yılında okuduğu ilk Kürtçe şarkılar nedeniyle albümü toplatılan usta yorumcu Rahmi Saltuk, ?Açılım?la birlikte, yasağın 20. yılında albümünü tekrar piyasaya sürdü?
Rahmi Saltuk, "Yıllarca Türkü söyletmediler. Kasetlerimi, plaklarımı toplattılar. Valiler, kaymakamlar, polis müdürleri, hatta karakol komiserleri yasakladılar. Gırtlağımdan ses çıkmasına izin vermediler. Beni sanatımdan, halkımı beni dinlemekten mahrum ettiler " diyor.
Ünlü ses sanatçısı Rahmi Saltuk'un "hoy narê" adlı yasaklı albümü; 40. sanat yılında müzik piyasasına "merhaba" dedi.
"Açılımdan" yana olanlarla "açılıma karşı" olanların sürekli tartıştığı, "Demokratik açılım mı?", "Kürt açılımı mı?" sorularına yanıt arandığı günümüzde, "Kürtçenin yasal olması" değişmeyen tek konu. Artık "Kürtçe" konuşmaktan-şarkı söylemekten-yazmaktan "korkulmadığı" bu günlerde devlet destekti "TRT ŞEŞ"imiz bile var. Ve "Günümüzde Kürtçe yasak değil herkes söylüyor, tabii ki Rahmi Saltuk'da söyler" diye düşünmeyin?
Rahmi Saltuk daha 20 yıl önce "Yasaklarla sanat yapılamayacağını" savunarak, herkesin Kürtçeden korktuğu 1989 yılında hazırladığı kasetle yasaklara karşı çıktı.
Kürtçe bilmediği halde "Yasaklara karşı çıkan" sanatçının kasetinde, Kürtçe ve Türkçe türküler yer aldı ancak kaset, anında 2932 sayılı yasaya göre "yasaklanarak" toplatıldı. İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde yargılanan Saltuk "beraat" etti ama mücadelesi daha yeni başlamıştı. Saltuk "toplatma kararının" kaldırılması için 6. İdare Mahkemesi'ne dava açıtı ve mahkeme "toplatma kararı"nın kaldırılmasına karar verdi. Ancak bu kez mahkemenin kararına "Kültür Bakanlığı" itiraz etti. Ondan sonra da "Davalı" Kültür Bakanlığı oldu. Ve sonunda Danıştay Onuncu Daire'de görülen davayı da Rahmi Saltuk kazandı.
Saltuk bu mücadelesini verirken aradan yıllar geçti. Sanatçı bütün davaları kazanmıştı, Kürtçeye yasak getiren 2932 sayılı yasa da kaldırılmıştı. "Tüm kazanımlar" üzerine 2'si Türkçe, 10'u Kürtçe "hoy narê" adlı albümü yeniden çıkardı. Albümün Müzik Yönetmeni Hasret Gültekin, Yapımcı Saltuk Plak, kapağındaki fotoğraf ise İsa Çelik'e aitti. Bölücülük yapmakla suçlandığı bu albümde; "Canê Canê, Hoy Narê, Leyla, Zeynê, Desmal, Romani, Dıçım Dıçım, Fequiyê Teyra, Govend, Gulazer, Kara Yılan, Dede Sultan" türkülerini seslendirmişti.
Ne var ki geçen yıllar boyunca iktidarlar değişmesine, yasaklar kaldırılmasına rağmen Saltuk'un "yasakları" bitmek bilmedi. Bunca mücadele sonunda hazırlanan albüm, dinleyicisine yine ulaşamadı, yasaklanan konserleri nedeniyle sanatçı sevenleriyle bir türlü buluşamadı.
40 yıllık sanat yaşamı boyunca "terörist", "bölücü" olan Saltuk, kimi zaman "ulusalcı" kimi zaman da "Kürtçü" oldu. Birçok konuda eleştirilen Saltuk'un "bağlamasına", "sesine" kimse bir şey diyemedi. O ise duruşu ve görüşünü hiç değiştirmeyerek yaşadıklarını her zaman şöyle haykırdı:
"Yıllarca Türkü söyletmediler. Kasetlerimi, plaklarımı toplattılar. Valiler, kaymakamlar, polis müdürleri, hatta karakol komiserleri yasakladılar. gırtlağımdan ses çıkmasına izin vermediler. beni sanatımdan, halkımı beni dinlemekten mahrum ettiler "
İşte böylelikle Rahmi Saltuk, "20. yılında" yasaklı albümü "hoy narê" ile bitmeyen baskılarla dolu uzun mücadele öyküsünü sevenlerine bir kez daha anlatmak istedi. Birbirinden güzel aşk şarkılarının yer aldığı albümle unuttuğumuz çok şeyi hatırlayacak, bir gönül adamının büyülü sesiyle müzik dinleme zevkini yaşayacağız.
Rahmi SALTUK: 1945 yılında Tunceli'de doğdu. İlk ve ortaokulu Tunceli'de, liseyi Balıkesir Tepebaşı Lisesi'nde okudu. Küçük yaşta aile ortamında bağlamayla tanışan Saltuk, Balıkesir radyosunda cumartesi günleri ekibiyle bir saatlik program yaptı. Liseyi Elazığ'da bitiren Saltuk, İstanbul Hukuk Fakültesi'ni kazandı. Üniversiteye maddi olanakları yetmediği için devam edemeyen Saltuk, Genato Otomobil Fabrikası'nda işçi olarak çalıştı. Yeniden İstanbul Hukuk Fakültesi'ni kazanan Saltuk, "68 üniversite işgalleri"nde türküler söyleyip konserler verdi. Ve bir kesim Saltuk için "işgal türkücüsü" dedi.
1968 yılında Halk Oyuncuları Tiyatro Topluluğu'na girdi ve "Pir Sultan Abdal" oyununda anlatıcı ozan rolünü oynadı. Pir Sultan Abdal oyunu, o güne kadar Türk tiyatro tarihinde en çok sahnelenen, turne yapan oyun oldu. Bu rolünü müzik yaşamının başlangıç noktası olarak değerlendiren Saltuk, 68'lilerin 78'lilerin kısacası "yasakların" sesi oldu.
Halk müziğinde Ruhi Su geleneğini sürdüren ve türkü söylemekten hiç vazgeçmeyen Saltuk, birçok işi arasında Ankara Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. "Türkülerim, bağlamam ve sesim var" diyen Saltuk, yaşamı boyunca avukatlığı profesyonel olarak yapmadı.
Ancak 12 Eylül 1980 "Askeri Darbesi" sonrasında görülen binlerce dava arasında en önemlilerinden olan "Türkiye Devrimci İşçi Sendikası (DİSK) Davası"na yasaklara karşı olduğu için sanıkları destek amacıyla "avukat" olarak katıldı.
Sanat yaşamı boyunca ideali; sadece sanatını hakkıyla kendi ülkesinde sürdürmek, kaliteli ve nitelikli müziği ile bestelerini halklarla paylaşmak oldu.