Koku Kültürü Derneği, 25 Şubat’ta Türkiye için milat niteliğinde bir etkinliğe imza atıyor. İBB Ali Emiri Efendi Kültür Merkezi’nde saat 14.00-18.00’de düzenlenecek “Koku ve Kültür” isimli etkinlikte koku kültürü adına Türkiye için birçok ilk kamuoyuyla paylaşılacak.Osmanlı, Selçuklu, Bizans, Antik Yunan, Roma, Urartular ve Hititler gibi kadim uygarlıkların koku kültürünü hem Türkiye hem de tüm dünyaya yaymak için önemli çalışmalar düzenleyen dernek, şimdi de koku uzmanlığının resmi bir meslek olarak tanınması için yaptığı çalışmaları gözler önüne serecek.

Dünyaca ünlü Koku Uzmanı Bihter Türkan Ergül’ün kurucularından olduğu dernek, etkinlikte koku uzmanlığı mesleğinin Türkiye’de ilk kez bir meslek olarak resmen kabul edildiğini duyuracak. Birçok uzmanın koku meraklılarıyla buluşacağı söyleşide Parfüm Tasarımcısı Ergül, koku uzmanlığı mesleğinin dünyadaki yeri ve Türkiye’deki geleceği hakkında çok önemli bilgiler paylaşacak. Dernek aynı zamanda koku uzmanı olmak isteyenler için başka bir müjde daha veriyor: “Koku Uzmanlığı Eğitim ve Sertifikasyon Programı”düzenleyeceğini duyuracak olan dernek, dünyada ses getirecek Türk parfüm tasarımcılarının yetişmesi için ön ayak oluyor.

Koku ve Kültür Derneği Başkanı Deniz Çelik, birincisi geçen yıl 22 Aralık’ta “Koku ve İnsan” başlığıyla düzenlenen söyleşi serisinin ikincisi olan Koku ve Kültür söyleşisinin Türkiye’nin önde gelen uzmanlarını buluşturacağını söyledi. Etkinlikte koku meraklılarına kokunun tarihten sağlığa kadar birçok alandaki yerine dair çok değerli bilgiler aktarılacak. Başkan Çelik, söyleşi serisinin birbirinden önemli sürprizlerle devam edeceğinin müjdesini de verdi. Söyleşiye dair konuşan Çelik, “Dünya genelinde birbirinden farklı, kapsamlı projelerle koku kültürünü anlatmaya ve yaymaya devam edeceğiz” dedi.

Ünlü oyuncu Asuman Dabak’ın moderatörlüğünde gerçekleşecek söyleşiye Koku Uzmanı Bihter Türkan Ergül, ünlü tarihçi Prof. Dr. Altıntaş, Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Aytuğ Altundağ, Fotoğraf Sanatçısı Taner Yılmaz ve Tıbbi Biyoloji ve Genetik Uzmanı Doç. Dr. Emel Ergül katılıyor.

Tıp tarihi alanında uzman Prof. Dr. Ayten Altıntaş, koku kültürünün tarihi hakkında önemli bilgiler verecek. Koku Uzmanı Bihter Türkan Ergül ise Osmanlı gibi kadim medeniyetlerde koku ritüelleri ve koku kültürünü anlatacak. Söyleşide ayrıca parfüm tarihi, koku ve dinler gibi konular hakkında katılımcılar aydınlatılacak.

Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Aytuğ Altundağ, kokunun insan sağlığı ve hastalıklarla olan ilişkisi hakkında katılımcılarla gündelik hayatta oldukça faydalı olacak bilgiler paylaşacak. Doç. Dr. Altundağ, koku ve hücre arasındaki ilişki, koku ve lezzet arasındaki ilişki, koku ve hafıza gibi konulara değinecek.

Tıbbi Biyoloji ve Genetik Uzmanı Doç. Dr. Emel Ergül, kanser ile koku arasındaki ilişki hakkında konuşacak. Genetiğin günlük hayatımızla olan ilişkisi ve koku reseptör genleri hakkında önemli bilgiler verecek olan Emel Ergül, kanser hastalığında ve tedavi sürecinde koku ve tadın nasıl etkilendiğini anlatacak. Kanser genetiği hakkında önemli çalışmalar yürüten Emel Ergül, ayrıca hastalıkların en önemli risk faktörlerinden biri olan iyi sindirememenin tat ve koku ile olan ilişkisinden bahsedecek.

Fotoğraf Sanatçısı Taner Yılmaz ise yaptığı sunumda kokunun görme duyusuyla olan ilişkisini irdeleyecek. Yılmaz sunumunda, görme engelli kişilerle gören insanların koku algıları arasındaki farkı gösteren çok özel bir videoya yer verecek. Videoda ayrıca kokuların, gören kişilerin zihninde birbirinden oldukça farklı imajlar uyandırdığı da yer alacak.

KOKU HAKKINDA DOĞRULAR VE YANLIŞLAR BU BELGESELDE

Etkinlikte ayrıca “kadınlar mı yoksa erkekler mi daha iyi koku alır” gibi birbirinden ilginç sorular da cevap bulacak. Söyleşi sırasında katılımcıların koku kültürü ve koku ve sağlık gibi konulardaki görüşleri de masaya yatırılacak. Katılımcılara anosmi yani koku körlüğü hastalarının günlük hayatta yaşadığı sorunlar, bebeklerin neden güzel koktuğu, koku ile lezzet ilişkisi ve koku ile bellek ilişkisiyle ilgili birçok soru yöneltilecek. Katılımcılardan alınan görüşlerle bir belgesel çekilecek. Belgeselde ayrıca “alerji, hava kirliliği ve sigaranın koku duyumuza etkileri” ve “kötü kokuların hayatımızdaki önemi” gibi konulara da değinilecek.

OSMANLI KOKU KÜLTÜRÜ VE GÜLÜN SİHRİ DE SÖYLEŞİDE

Osmanlı arşivlerinden edindiği çok özel formülleri günümüze kazandıran Bihter Türkan Ergül, Hırka-i Şerif ritüellerinin vazgeçilmezi buhur suyu, kokulu yağlar ve çiçek sularının günlük yaşamdaki kullanımlarından bahsedecek. Sarayda huzura kabul edilmeyi bekleyen misafirlerin ellerine gülsuyu dökülmesi ya da sadrazamların Divan-i Hümayun’a çıkmadan önce bazı özel kokuları sürmesi bu saray ritüellerinden sadece birkaçı. Kız görmeye giderken götürülen zambak kokusu ve kahvelere katılan misk kokuları ise günlük yaşamı hem süslüyor hem de iletişimi güzel bir yolla güçlendiriyordu.

Güzel koku kültürünün olmazsa olmazı gül, gücünü her daim hissettiriyor. Prof. Dr. Ayten Altıntaş, binlerce yıl çeşitli hastalıkların tedavisinde ilaç olarak kullanılan gülün anavatanının Orta Asya olduğunu ve Antik Mısır’da da kullanıldığını söylüyor. Isparta gülü, Halfeti'nin siyah gülü ve kırmızı ve beyaz rengiyle görenleri büyüleyen Türk gülü Türkiye’nin dünya koku mirası içindeki imza kokuları arasında bulunuyor. Sadece Türk koku medeniyeti için değil kadim koku medeniyetlerinde de önemli olan gülün güzellikler ve şifa dolu sırları söyleşide yer alacak.

2019’UN EN SES GETİRECEK SERGİLERİNDEN: “KOKU VE DOKU”

Etkinlikte katılımcıları hem göze hem de burna hitap eden muhteşem bir sergi bekliyor. İnsanlar ayırt edemese de her mekânın kendisine has bir kokusu bulunuyor. Mekâna dair anılar ise kokuyla birleştiğinde hafızada çok daha kalıcı oluyor. Psikoloji ve koku arasındaki ilişki hakkında çalışmalar yapan Rachel S. Herz ve G. Cupchik, 1995’te yayımladıkları “Kokuların uyandırdığı hafızanın duyusal ayırt ediciliği” isimli makalelerinde koku, duygu ve hafıza arasındaki ilişkiye bağlı olan koku korteksi, amigdala ve hipokampüs arasında nöral bir bağlantı olduğunu öne sürmüştü. Araştırmacılar Simon Cho ve John Joseph Downs, 2000’de yayımladıkları “Koku ipuçlu otobiyografik hafıza” isimli makalelerinde ise otobiyografik hafızada kokunun görsel, işitsel ve dokunsal uyarıcılara göre çok daha etkili olduğunu ortaya koymuştu.

Parfüm tasarımcısı Bihter Türkan Ergül ve Fotoğraf Sanatçısı Taner Yılmaz da bu fikirden yola çıkarak çok özel bir sergiye imza atıyor. Bihter Türkan Ergül, Türkiye’nin belli başlı tarihi mekânlarının ve şehirlerinin kokusunu, tasarladığı parfümlerle yansıtıyor. Bu çok özel kokular, söz konusu mekânların ve şehirlerin özelliklerini barındırıyor. Ergül, tasarladığı parfümlerle bu mekânları hafızalarda çok daha kalıcı bir hâle getirmeyi amaçlıyor. Tarihi mekânlar için hazırlanan kokular turizme destek için büyük bir potansiyel barındırıyor. Fotoğraf Sanatçısı Taner Yılmaz’ın sonsuzlaştırılmış fotoğraf tekniğiyle çektiği fotoğraflarsa tarihi mekanları Ergül’ün bu mekanlar için hazırladığı koku ile buluşturuyor. “Koku ve Doku” sergisinde fotoğraflarda keçe kullanılarak geliştirilmiş özel bir boyutlandırma tekniği sayesinde, Bihter Türkan Ergül’ün Kız Kulesi ve Sultanahmet Camisi gibi mekanlardan esinlenerek hazırladığı kokular Yılmaz’ın çektiği bu çok özel fotoğraflardan fışkırıyor.

KOKU KÜLTÜRÜ GELECEK NESİLLERE AKTARILIYOR

Parfüm Tasarımcısı Bihter Türkan Ergül tarafından kurulan Koku Kültürü Derneği, koku kültürü hakkında yaptığı araştırmalar yanında bu kültürün halk tarafından benimsenmesi amacıyla faaliyetlerini sürdürüyor. Koku Kültürü Derneği, kadim medeniyetlerden bu yana kültürün en önemli ögelerinden olan kokuyu eğitim, kültür ve sanat alanlarında geliştirmeyi hedefliyor. Dernek eğitim, kültür, sanat, tıp, diplomasi ve günlük hayatın birçok alanında tarih boyunca karşımıza çıkan koku kültürü hakkında bilinmeyenleri anlatmayı görev ediniyor. Koku uzmanlığı mesleğinin resmî bir meslek olarak kabul edilmesi için önemli çalışmalar yürüten dernek, bu hedefe ulaşılmasının ardından yeni projelere imza atacak. Dernek, çatısı altında yapılacak sertifika programları sayesinde koku uzmanı yetiştirerek Türkiye’nin adını bu kulvarda tüm dünyaya duyurmayı amaçlıyor. Tüm koku meraklılarına kapıları sonuna kadar açık olan dernek, verdiği eğitimlerle kokunun kullanım biçimleri, beden ve ruh sağlığına olan faydaları, koku tasarımı, kişiye özel parfüm üretimi gibi konularda atölye çalışmaları, seminerler ve konferanslar gibi eğitimsel faaliyetler düzenliyor. Kokunun insan hayatındaki önemine dair bilinci artırmaya yönelik faaliyetler yürüten dernek, sektör profesyonelleri, araştırmacıları ve parfüm meraklılarını aynı çatı altında topluyor.

2017'de kurulan dernek, binlerce yıldır biriken parfüm kültürüne ait bilgileri yaptığı bilimsel araştırmalarla tekrar gün yüzüne çıkarmayı amaçlıyor. Koku kültürünün insan hayatındaki önemine dair kamuoyundaki genel farkındalığı artırmaya yönelik çalışmalar yürüten dernek, yalnızca literatür çalışmalarıyla sınırlı kalmıyor. Çiçeklenme çalışmalarının yaygınlaşması ve  koku deneyleri gibi etkinliklerle koku bilgisini yeniden üreten dernek, çiçek kokularını özgün damıtma yöntemleriyle elde edilmesine yönelik çalışmalar da yapıyor.

Deniz Çelik başkanlığındaki dernek, Urartular, Hititler, Antik Yunan, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı gibi kadim medeniyetler ile Asya ve tüm İslam coğrafyasından izler barındıran Türk koku kültürünü yurtdışında tanıtmak için çalışmalar yürütüyor. Dernek, Türk parfüm (Koku) kültürünün imza kokularından olan Isparta gülü, Halfeti'nin siyah gülü, Türk gülü ve İstanbul'un dünya tarihine damgasını vurmuş simge kokularından manolya, erguvan, ıhlamur, fulya, yasemin, zambak, karanfil ve sümbülün uluslararası bilinirliğini artırmak için de çok sayıda etkinlik ve çalışma gerçekleştiriyor.

Dernek yurtiçinde ve yurtdışında profesyonellerle ortak çalışmalar yaparak evrensel koku kültürüne katkıda bulunmayı amaçlıyor. Yalnız günümüz koku ve kozmetik sektörü için değil, gelecek ve genç kuşakların da sağlık, eğitim ve sanat dallarında gelişmeleri için imkân oluşturan Koku Kültürü Derneği, atölye çalışmaları (workshop), panel, çalıştay, sergi, konferans, söyleşi ve eğitimlerle ulusal ve küresel koku kültürüne yatırım yapıyor.

TİYRUS'TAN PARFÜM TARİHİ ADINA ANLAMLI BİR BAŞYAPIT: TAPPUTI

Bihter Türkan Ergül'ün çok özel tasarım parfümlerini ve doğal kokuları sunduğu Tiyrus markası, 2019'da Tapputi isimli parfümünü çıkarmaya hazırlanıyor. Parfüm tasarımcısı Bihter Türkan Ergül, Tapputi'nin herkesin rahatlıkla kullanabileceği farklı bir tasarım olmasına karşın burnu yormayan bir kokusu olduğunu söylüyor. Tiyrus'un çıkarmak için gün saydığı parfüm adını, yazılı kayıtlarda ismi geçen dünyanın en eski parfüm üreticisi ve dünyanın bilinen en eski kimyageri olan Tapputi'den alıyor. Çivi yazısı bir tablette ismi Tapputi-Belatekallim olarak geçen kişinin kraliyet sarayında çalışan bir kadın kimyager olduğu belirtiliyor. Ergül, yeni çıkardığı parfümle, Tapputi'nin adını ve koku dünyasına kattığı çabaları binlerce yıl sonra yaşatmak istediğini dile getiriyor. M.Ö. 2'nci bin yılda Mezopotamya krallığı Babil'de yaşamış olan Tapputi'ye bir saygı duruşu niteliğinde olan parfüm, köklerini tarihten alan bir koku şöleni sunmayı vadediyor. Ergül binlerce yıl öncesindeki uygarlıkları hatırlatan parfümün çağdaş bir havaya sahip olduğunu belirtiyor.

Tarih: 25 Şubat 2019 Pazartesi

Saat: 14.00-16.00 Açılış, kokteyl, ikramlıklar ve sunumlar, misafirlerle röportaj, “Koku ve Doku”sergisi

           16.00-17.00 Söyleşi

           17-00-17.10 Ara

           17-10-18.00 Söyleşi soru cevap

           18.00 - Plaket takdimi ve kapanış

Yer:   İBB Ali Emiri Efendi Kültür Merkezi

           Hırka-i Şerif Mahallesi

           Akşemsettin Caddesi No:66

            Fatih / İstanbul

          (İstanbul Emniyet Müdürlüğü Arkası)