“Popülistler ve Otokratlar: Küresel Demokrasiye Çifte Tehdit” başlığını taşıyan raporda, 195 ülke değerlendirmeye tabi tutuldu. Bunlardan yüzde 45’i (87) ‘Özgür’, yüzde 30 (59) ‘Kısmen Özgür’, ve yüzde 25 (49) ‘Özgür Değil’ kategorilerine alındı.

‘Kısmen Özgür’ ülkeler kategorisinde yer alan Türkiye, “bir yıl içinde özgürlüklerin en çok kötüye gittiği ülke” oldu. Ülkeler 0 ila 100 puan arasında değerlendirilirken, Türkiye’nin ortalama puanı 38 çıktı. Geçen yılki raporda da “kısmen özgür” olarak anılan Türkiye’nin ortalama puanı 53’tü. Türkiye’yi bu sınıfta takip eden ülkeler ise 10 puan kayıpla Güney Sudan, 7 puan düşen Libya ve Nikaragua…

Türkiye son 10 yılda ise özgürlüklerde en çok kötüye gidişin yaşandığı ülkeler sıralamasında Orta Afrika Cumhuriyeti’nin ardından ikinci sırada yer aldı. Türkiye’nin ardından ise siyasi çalkantılar nedeniyle son dönemde dünyanın gündeminden düşmeyen Afrika ülkesi Gambiya geldi.

Türkiye’nin özgürlük karnesindeki notu 7 üzerinden 4,5 oldu. Siyasi haklar karnesi de 7 üzerinden 4, temel haklar karnesi ise 5 olarak tespit edildi. Bu derecelendirmede en özgür ülke 1, en az özgür ise 7 ile puanlandırılıyor. Türkiye basın özgürlüğü ve internet özgürlüğü alanlarında ise “özgür değil” kategorisinde yer alıyor.

ÖZELLİKLE SON 5 YILDA…

2016’nın demokratik kurumların aşındırıldığı bir yıl olma özelliği taşıdığının vurgulandığı raporda, Türkiye’nin, toplu tutuklamalara, memurların işte atılmasına ve ötekinin düşman olarak algılanmasına yol açan 15 Temmuz darbe teşebbüsünün güvenlik ve siyasi yankılarından dolayı kötüye giden bir ivme içinde olduğu belirtildi.

Raporda Türkiye’de kişi başına düşen yurtiçi hasıla 9 bin 126 dolar olarak belirlendi. Geçen yıl bu rakam, 10 bin 529 dolardı.

Raporun Türkiye ile ilgili genel değerlendirmesinde şu ifadeler yer aldı:

“Türkiye Cumhuriyeti düzenli olarak çok partili seçimler düzenliyor. Başbakan, geleneksel olarak yürütme yetkisine sahip olmasına karşın, Recep Tayyip Erdoğan, 2014’te Başbakanlık’tan Cumhurbaşkanlığı’na geçtiğinde bu yana devlet yönetimini domine ediyor. Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), 2002’den bu yana iktidar. Başka bazı liberal reformları geçirdikten sonra hükümetin, bilhassa son 5 yılda, siyasi ve temel haklara saygısı giderek azaldı. Sıkıntılı alanlar, azınlık hakları, ifade özgürlüğü, dernek hakları, yolsuzluk ve hukukun üstünlüğü.”

4 MADDEDE TÜRKİYE’DE 2016

Raporda Türkiye’de yaşanan kritik gelişmeler ise 4 maddede ayrıntılandırıldı.

Hükümet 260’tan fazla insanın hayatını kaybettiği bir askeri darbe girişimini atlattı.

Darbenin ardından hükümet olağanüstü hâl ilan (OHAL) etti. OHAL daha sonra yıl sonuna kadar uzatıldı. Darbe şüphelilerine yönelik geniş çaplı tasfiyeler kapsamında askerler, polisler, yargı yetkilileri, memurlar, akademisyenler ve öğretmenlerin de aralarında bulunduğu 150 bini aşkın insan gözaltına alındı, tutuklandı ya da görevlerinden alındı. Diğerleri devlet düşmanı olarak görüldü.

Mayıs ayında Erdoğan’ın yakın müttefiki Binali Yıldırım, Başbakan olarak Ahmet Davutoğlu’nun yerine geçti.

IŞİD ve isyancı Kürtlerle bağlantılı bazı terör saldırıları yaşandı. Bunların arasında İstanbul Atatürk Havalimanı’ndaki Haziran saldırısı, Ağustos ayında yaşanan Gaziantep bombalı saldırısı, İstanbul’da bulunan futbol sahası dışındaki Aralık saldırısı bulunuyor.