Dolandırıcılık son yılların en çok artan suçlarından. Her an her yerde kapımızı çalabilir… Teknoloji geliştikçe de yöntemler de gelişiyor. Savcılıklar da dolandırıcılık dosyaları ile dolup taşıyor. Karara bağlaması en zor dosyalardan olan dolandırıcılık dosyaları savcı ve hakimleri en çok zorlayan suç tiplerinden.

İşte bir dolandırıcılık uzmanı İstanbul Cumhuriyet Savcısı Metin Küçükerden de dolandırıcılığın kitabını yazdı. Yaklaşık 14 yıl İstanbul Adliyesi bünyesindeki dolandırıcılık bürosunda görev yapan ve 15 bin dolandırıcılık dosyasını çözen Metin Küçükerden deneyimlerini bir kitapta topladı. Sade bir dil kullanılan kitap dolandırıcılık mağduru olmak istemeyen vatandaşlara küpe olacak tavsiyelerle dolu.

NASIL DOLANDIRILMAYIZ?

"Nasıl dolandırılmayız, nasıl az dolandırılırız "isimli kitabı kendi imkanları ile bastıran 28 yıllık savcı Metin Küçükerden, daha sonra bu kitabı piyasaya sürülmesini de istiyor. İlginç kitabın giriş bölümünde neden böyle bir kitap hazırladığını şöyle anlatıyor:

Yargı, Mahkemeler, Cumhuriyet Başsavcılıkları ancak suç işlendikten sonra devreye girer. Önemli olan başlangıçta kişi ya da kurumların dolandırılmamasıdır. Bu da suç işlenmeden alınması gereken önlemlerle olur. Bugüne kadar görülmüştür ki, ya gerekli önlemler alınmamıştır ya da alınan önlemler yetersizdir. Öyle olmasa idi, aynı tip dolandırıcılık hareketleri ile aylar, yıllar, on yıllar içerisinde çok sayıda insan hatta aynı insan birden fazla dolandırılmazdı. Akıl her şeyin üstesinden gelir, dolandırılmadan daha uyanık ve dikkatli olursak her zaman biz yeneriz.

KUŞKULU YAŞAMAYA DEĞER

Savcı Küçükerden vatandaşa el klavuzu olması dileğiyle kitabı sokak dili ile yazdığını, hatta iyi anlaşılması için argo terimler bile kullandığını çünkü ne bir bilimsel eser ne de edebi bir kitap ortaya çıkarmak gibi bir niyeti olmadığını belirtti. Küçükerden okuyucu "Bu kitabı okuduktan sonra daha kuşkulu bir hayat sürdürebilirsiniz" diye uyarıyor ama "bu dolandırılmamaya değer" diye de sonuçlandırıyor.

ENÇOK DOLANDIRICILIK NEREDE YAŞANIYOR?

Savcı Küçükerden meslek tecrübesi gereği en çok dolandırıcılık olaylarının yaşandığı alanları şöyle belirlemiş: Bankalar, internet bankacılığı, taksiler, pazarlar, kuyumcular, döviz büroları, finansal kiralama şirketleri ve kargo şirketleri… Savcı Küçükerden'e göre, en çok dolandırılan kişiler ise yaşlılar. Savcı, Yaşlılara kesinlikle bankalara tek başlarına gitmemelerini, bankamatik kartlarını hiç kimseye vermemelerini istiyor.

Peki gelelim Savcı Metin Küçüerden'in tavsiyelerine… Savcı,herkese şu tavsiyelerde bulunuyor:

1-Kimlik bilgilerinizi kimseyle paylaşmayın

2-Banka bilgilerinizi kimse ile paylaşmayın

3-Kredi ve bankamatik kartlarını, eşiniz ve çocuklarınız dahil kimseye kullandırmayın. Bu onlara güvensizliğinizden değil sizin kadar dikkatli olamayacaklarındandır.

4-Telefonda kişisel ve mali bilgilerinizi kimseye vermeyin. Telefondaki kişiye asla güvenmeyin.

5-Polis, hakim, savcı ve kamu görevlileri hiçbir zaman yapacakları kamu görevi ile ilgili sizden para istemezler. Bu tür bir taleple arayan kesinlikle dolandırıcıdır, hemen telefonu kapatın.

6-Telefon dolandırıcılarının ikna kabiliyeti yüksektir. Arla fondan telsiz ve siren sesi duyarsanız paniklemeyin. Bunları siz de internetten kolayca indirebilirsiniz.

7-Telefondaki kişi kamu görevlisi de olsa onunla görüşme zorunluluğunuz olmadığını bilin. Telefonu rahatça kapatabilirsiniz. Buna kimse bir şey diyemez, suç değildir.

8-Kapınıza gelen pazarlamacı ya da anketörlere kendinize güvenmiyorsanız görüşmeyin, kapıyı açmayın. Kapınıza gelen kişinin elindeki hiçbir şeyi imzalamayın. Unutmayın size kimse bedava hediye vermez.

9-Telefonunuza gelen ve evet ya da hayır cevabı istenen mesajlara kesinlikle cevap vermeyin. Bu size yüksek bir fatura olarak geri dönecektir.

10-Bankamatiktlerden para çekerken merkezi yerlerdeki bankamatikleri tercih edin. Bankamatikte işlem yaparken kartınızı saklayarak işlem yapın.

11-Bankalarda ban görevlileri haricinde kimseden yardım istemeyin. Kartınız ATM tarafından yutulursa kesinlikle bankamatik önünden ayrılmayın. Çünkü o an kartınız tuzaklanmış olabilir, siz ATM'den ayrıldığınız anda, dolandırıcılar kartınızı bankamatikten çıkararak anında kullanacaklardır.

12-Kredi kartınızı mutlaka siz kullanınız, pos cihazını yanınıza isteyiniz ve işlemin yanınızda yapılmasını sağlayınız.

13-Pos cihazlarından çıkan slipler önemlidir. Harcama tutarınız ile kartınızdan çekilen tutarlar konusunda çok sorun oluyor mutlaka kontrol ediniz

14-Bankamatik önlerinde para çektiğiniz anda gelip telaşla para bozdurmak isteyenlere fırsat vermeyiniz. Rastgele yerlerden kağıt para bozdurmayınız.

15-Sahte parayı size en çok, akşamüzeri acele ve telaşlı olduğunuzda, Pazar yerlerinde kötü niyetli esnaflar ve bazı kötü niyetli esnaflar tarafından verilebilir

16-Kefil olurken iyice düşünün. Kefil olmak demek borçlu ile aynı anlama gelmektedir. Boş senet ya da borçlandırıcı belgelere sakın imza atmayın.

17-Banka işlemlerinde dekontlara açıklama yazmayın ihmal etmeyin. Gönderilen para ne için gönderildi bunu işlemde belirtin ki makbuza da yansısın.

18-Ödemelerinizi elinizden geldiğince elden yapmamaya çalışın. Banka yolunu kullanın. Hem güvenli hem de elinizde belgeniz olsun.

19-Bir kişi yolda isze çarptığı anda mutlaka o kişi hareket alanınızdan çıkmadan ceplerinizi kontrol edin.

20-Yolda anlaşmalı olarak kavga ederken görülen kişilerin size yaklaşmasına izin vermeyin. Siz onları ayırmaya gittiğiniz anda size yakın bir temasta bulunuyorsa anlayın ki o anda cepleriniz boşalmıştır.

YAŞLILARA TAVSİYELER

En çok dolandırılan insanların çabuk inanmaları, duygusal ve korumasız olmaları, teknolojiye uzak durmaları, acıma duyguları gelişmiş olması sebebiyle yaşlılar olduğunu belirten Metin Küçükerden yaşlılara ise daha az dolandırılmaları için şu tavsiyelerde bulundu:

1-Bankacılık işlemlerine tek gitmeyin

2-Banka içi gişelerini tercih edin

3-Yalnız bankaya gideceksiniz banka görevlilerinden başka kimseden yardım istemeyin

4-Bankadan çıkınca tanımadığınız kişilerle konuşmayın

5-Çocuğunuzun arkadaşını söyleyen dolandırıcılık yöntemi çok meşhur bu insanlara sakın inanmayın

6-Paranızı koyduğunuz yeri gereksiz yere sürekli kontrol etmeyin.

7-Yanlızken kapınıza gelen kişilerin taleplerini akşam çocuklar geldiğinde yapılmak üzere geri çevirin.

8-Sağlınız yerinde iken kesinlikle kimseye genel vekaletname vermeyin.

İNTERNET KULLANANLARA TAVSİYELER

1-Sık sık şifre değiştirin.

2-İnternet bankacılığınızı kendi bilgisayarınızdan kullanın.

3-"Güvenli çıkış" işlemi yapmadan kesinlikle bilgisayardan kalkmayın.

4- Bilgisayarınızı tanımadığınız kişilere tamire vermeyiniz.