Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar, Rusya’nın dün başlattığı askeri operasyonun ardından, Türkiye’nin Boğazların Rusya’ya kapatılması yönündeki talebi değerlendireceğini söyledi.

Bugün Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal ile bir araya geldiğini belirten Bodnar, “Bize göre Montrö Anlaşması'nın 19'uncu maddesi uygulanmaya koyulmalı ki o maddeye göre savaşın bir tarafı olan devletin bu bağlamda boğazlardan geçmesine yasak konulmalı” diye konuştu.

"GÜÇLÜ BİR ŞEKİLDE SADIK KALINMALI"

Komedyen Şahan Gökbakar da Montrö açıklamaları sonrası sosyal medya hesabından dikkat çeken bir paylaşımda bulundu.

Atatürk'ün "Yurtta sulh, cihanda sulh" sözünün olduğu bir fotoğrafıyla Twitter hesabından paylaşım yapan Gökbakar, şu ifadeleri kullandı;

"Montrö'ye güçlü bir şekilde sadık kalmalı ve Atatürk'ün bu sözünü hiç unutmamalıyız."

Ünlü komedyen Twitter paylaşımında "Yanı başımızdaki bu işgal ve savaş, ülkemizi de çok kötü etkileyecek. Rusya açıkca yanında yer almayan herkese hesap kesecek. Buğdaydan tut, petrole birçok temel şeyi Rusyadan ithal eden bir ülkeyiz. Bakalım nasil etkileneceğiz hep beraber yaşayıp göreceğiz. Hakkımızda hayırlısı" notunu da yazdı.

"ONLARIN BAŞINA GELEN, YARIN HERKESİN BAŞINA GELEBİLİR"

Gökbakar bir sonraki paylaşımında ise Ukrayna halkının yanında olduğu mesajını verdi. Gökbakar, "2022 yılında, dünyanın gözünün önünde, ülkeleri, başka bir ülke tarafından işgal edilen masum Ukrayna halkının yanındayım. Bugün onların başına gelen, yarın herkesin başına gelebilir" ifadelerini kullandı.

MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ NEDİR?

Montrö Boğazlar Sözleşmesi, 1936'da imzalanan ve Türkiye'ye İstanbul ve Çanakkale boğazları üzerinde kontrol ve savaş gemilerinin geçişini düzenleme hakkı veren uluslararası sözleşme. Sözleşme, Türkiye'ye Boğazlar üzerinde tam kontrol hakkı verir ve barış zamanı sivil gemilerin özgürce geçişini garantiler. Sözleşme, Karadeniz'e kıyısı olmayan ülkelere ait savaş gemilerinin geçişini sınırlar.

Sözleşmenin şartları, özellikle Sovyetler Birliği Donanması'na Akdeniz'e erişim hakkı sağlaması yıllar boyunca tartışma konusu olmuştur. 1923'te Lozan Antlaşması ile birlikte imzalanan Boğazlar Sözleşmesi'nin yerine geçmiştir. Bu sözleşmeyle birlikte Uluslararası Boğazlar Komisyonu'nun da görevi sonlanmıştır.

MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ NEREDE İMZALANDI?

Boğazların statüsü ve gemilerin geçiş rejimi ile her zaman yakından ilgilenen Birleşik Krallık'ın Türkiye'yi desteklemesine paralel olarak Balkan Antantı Daimi Konseyi'nin 4 Mayıs 1936'da Belgrad'da yaptığı toplantıda Türkiye'nin teklifini destekleme kararı alınmıştır. Türkiye'nin girişimi Lozan Boğazlar Sözleşmesi'nin diğer akitleri tarafından da kabul edilince Boğazlar'ın rejimini değiştirecek olan konferans, 22 Haziran 1936'da İsviçre'nin Montrö kentinde toplanmıştır.

MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ HANGİ DEVLETLER TARAFINDAN İMZALANDI?

İki ay süren toplantılardan sonra 20 Temmuz 1936'da Bulgaristan, Fransa, Büyük Britanya, Avustralya, Yunanistan, Japonya, Romanya, Sovyetler Birliği, Yugoslavya ve Türkiye tarafından imzalanan yeni Boğazlar Sözleşmesi ile Türkiye'nin kısıtlanmış hakları iade edilmiş ve boğazlar bölgesinin egemenliği Türkiye'ye geçmiştir. Türkiye daha önce Sovyetler Birliği ile yaptığı saldırmazlık antlaşması uyarınca Sovyetler Birliği'nin de desteği alınmıştır. Sözleşme 9 Kasım 1936'da yürürlüğe girmiş ve Milletler Cemiyeti Sözleşme Serisi'ne 11 Kasım 1936'da kaydedilmiştir. Günümüzde yürürlüktedir.

MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ FESİH ŞARTLARI

Sözleşmenin süresi, yürürlüğe giriş tarihinden başlayarak, 20 yıl sürecektir. Bununla birlikte, sözleşmenin 1. maddesinde doğrulanan geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) özgürlüğü ilkesinin sonsuz bir süresi olacaktır.

20 Temmuz 1956'da sözleşmenin süresi bitmiş, sözleşmeyi imzalayan devletler Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni değiştirmek için girişimlerde bulunmuşlar ancak başarılı olamamışlardır.

Uluslararası Deniz Hukuku kuralları ve fesih şartlarında da belirtildiği gibi gemilerin uğraksız geçiş (transit değildir) hakkı gereği sözleşmenin değişmesi durumunda dahi Türk Boğazları'ndan geçecek hiçbir gemiden zorunlu ücret talep edilemeyecektir.