BEYNE GİDEN KANIN AZALMASIYLA YAŞANAN ANİ BAYILMALAR: VAZOVAGAL SENKOP
Senkop, kelime anlamı olarak kısa süreli görülen şuur kaybı anlamına gelmektedir. Bu durum beyin dokusuna giden kan miktarının kısa süreliğine azalması sonucu ortaya çıkmaktadır. Aslında bu durum bilinen bilinç kayıpları ile benzerlik gösterse de temel farklılıklar vardır. Senkopta diğer bilinç kayıplarından farklı olarak ani bir şekilde başlar ve kısa süre içerisinde geri geçer, tonus kaybı vardır ve kendiliğinden düzelme gösterir.
Bu özellikler ile senkop diğer bilinç kayıplarından ayrılmaktadır Vazovagal senkop hastalığı nedenleri belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında genel bilgiye yazının devamında ulaşabilirsiniz.
Oyuncu Hazal Kaya ve profesyonel futbolcu Bafetimbi Gomis’in hastalığı olarak da bilinen vazovagal senkop, en çok görülen senkop türlerinden biridir. Vazovagal senkop çeşitli nedenlere bağlı olarak beynin uyarılması ve kısa süreliğine bayılmalara neden olan bir senkop türüdür. Bu durum genellikle ağır kokuları koklama, kan görme, ayakta yorulma vb. nedenlere bağlı olarak görülmektedir. Bu durum tüm yaş gruplarında ve her iki cinsiyette de görülebilmektedir. Vazovagal senkop herhangi bir sağlık sorununa neden olmayacak kadar basit bir olaydır. Öyle ki hiçbir müdahale gerektirmeden kendiliğinden kısa sürede iyileşme göstermektedir. Bu senkop türü akut olarak görülebileceği gibi kronik bir hale gelerek uzun süreler boyunca da devam edebilmektedir.
VAZOVAGAL SENKOPUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Vazovagal senkopa da belirti diyebiliriz çünkü bu durum mutlaka altta yatan bir probleme bağlı olarak görülmektedir. Kişi bayılmadan önce ve bayıldıktan sonra birtakım semptomlar ortaya çıkmaktadır. Senkop yaşanmadan önce kişide duyu kaybı, gözün kararması, bayılmanın hissedilmesi, baş dönmesi, halsizlik ve güç kaybı gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır.
Vazovagal senkop birçok nedene bağlı olarak görülen bir durum olsa da bu duruma en çok ayakta uzun süreler durmak neden olmaktadır. Bundan dolayı bunun tetiklediği belirti ve bulgular da ortaya çıkabilmektedir. Ayakta uzun süre durmaya bağlı olarak görülen vazovagal senkopta bayılmalara ek olarak tansiyon değerlerinin düşmesi gibi belirtiler de ortaya çıkabilmektedir. Vazovagal senkopta görülen bu belirti ve bulgular senkopun neye bağlı olarak ortaya çıktığı hakkında bilgi sahibi olmak için büyük bir öneme sahiptir.
VAZOVAGAL SENKOP NASIL OLUŞUR, NEDENLERİ NELERDİR?
Vazovagal senkop kalbin yeterli miktardaki kanı beyin dokusuna gönderememesi veya beyne kan getiren damarlardaki tıkanıklık sebebi ile ortaya çıkan nörolojik bir rahatsızlıktır. Ancak bu durumun ortaya çıkabilmesi için mutlaka tetiklenmelidir.
Vazovagal senkop genellikle uzun süreler boyunca ayakta durma, aşırı susama, kana karşı hassasiyetin yaşanması, bir şeyden korkma veya anlık duygusal travma yaşama gibi nedenlere bağlı olarak görülmektedir. Bu faktörler sonucunda beyin dokusuna birkaç saniye boyunca kan gidemez ve senkop görülür.
VAZOVAGAL SENKOPUN TEDAVİSİ NASILDIR?
Vazovagal senkopun tedavisine başlanabilmesi için öncelikle uzmandoktor görüşlerince hastalığın tanısının konulması gerekmektedir. Bunun için de başta hasta şikayetlerinin dinlenerek anamnez değerlendirmesi olmak üzere tilt table testleri ve EKG çekimleri ile kesin tanının konulması gerekmektedir. Kesin tanı konulduktan sonra altta yatan nedenlere yönelik medikal ve cerrahi tedavi planlamaları yapılır.
Vazovagal senkop ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir hastalık değildir ve genellikle yalnızca 1 defa ortaya çıkmaktadır. Ancak bazı hastalarda bu durum kronik bir hale gelebilir ve kişinin yaşam kalitesini olumsuz bir şekilde etkileyerek tedaviye ihtiyaç duyulabilir.
Vazovagal senkop genellikle yanlış uygulamalar sonucunda ortaya çıkan bir rahatsızlık olduğu için öncelikle hastaların eğitilmesi ve yanlış uyguladığı şeylerden uzak durması önerilmektedir. Bu sayede tıbbi kaynaklı olmayan senkopların önüne geçilmektedir. Bu önerilerde aşırı tuz tüketiminden uzak durma, uzun süre susuz kalmama, uzun süre ayakta durmama gibi öneriler yer almaktadır.
Bazı durumlarda nadiren de olsa vazovagal senkop altta yatan bir sağlık sorununa bağlı olarak görülebilmektedir. Bu durumda altta yatan nedene göre spesifik tedaviler planlanmaktadır. Ayrıca bu medikal tedaviler çok sık geçirilen senkop ataklarında da kullanılabilmektedir.
Vazovagal senkopta ilaç tedavilerinin asıl amacı damarların direncini arttırarak tansiyon değerlerini arttırmak ve beynin yeterince kanlanması amaçlanmaktadır. Bu ilaç tedavilerinin yanı sıra iyileşme görülmeyen hastalarda kalp pili takılmasına da ihtiyaç duyulabilir. Bu sayede beynin yeterince kanlanarak senkopların önlenmesi sağlanır.