Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, kanunda, dizi film desteğinin yeni bir destek türü olarak eklenmesi sebebiyle "dizi film" tanımı yapılmasını öngörüyor.

Teklife göre, proje geliştirme, ilk uzun metrajlı kurmaca film yapım, uzun metrajlı sinema film yapım, ortak yapım, senaryo ve diyalog yazım, animasyon film yapım, kısa film yapım, belgesel film yapım, çekim sonrası, dağıtım ve tanıtım ile yerli film gösterim destek türlerinde yapılan başvuruları değerlendirmek ve desteklenecek olanları belirlemek üzere, sayısı dördü geçmemek üzere "destekleme kurulları" oluşturulacak.

Destekleme kurulları, ilgili alan meslek birlikleri tarafından belirlenecek üç sektör temsilcisi ile yapımcı, yönetmen, senaryo ve diyalog yazarı, oyuncu, sinema salonu işletmecileri, film dağıtımcıları, yayıncı kurum veya kuruluş temsilcileri ve üniversitelerin sinema alanında eğitim veren bölümlerinde görev yapan öğretim üyeleri arasından, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından belirlenecek üç üye ve bir bakanlık temsilcisi olmak üzere yedi üyeden oluşacak. Bakanlık temsilcisi, kurulun başkanı olacak.

Dizi film ile yabancı film yapım destek türlerinde yapılan başvuruları değerlendirmek ve desteklenecek olanları belirlemek üzere de Dizi ve Yabancı Filmleri Destekleme Komisyonu oluşturulacak.

Komisyon 8 üyeden oluşacak

Komisyon; Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı, Sinema Genel Müdürü, Tanıtma Genel Müdürü, Dışişleri Bakanlığı Yurtdışı Tanıtım ve Kültürel İşler Genel Müdürü, ilgili alan meslek birlikleri tarafından önerilen sektör temsilcileri arasından bakanlık tarafından belirlenecek iki üye, film yapımcıları, dağıtımcıları ve yayıncı kurum veya kuruluş temsilcileri arasından bakanlıkça belirlenecek iki üye olmak üzere 8 üyeden oluşacak.

Ülke içinde üretilen veya ithal edilen sinema filmlerinin, ticari dolaşıma veya gösterime sunulmasından önce değerlendirilmesi ve sınıflandırılması yapılacak. Değerlendirme ve sınıflandırma sonucunda uygun bulunmayan filmler, ticari dolaşıma ve gösterime sunulamayacak.

Değerlendirme ve sınıflandırması yapılmamış olan sinema filmleri, festival, özel gösterim ve benzeri kültürel ve sanatsal etkinliklerde ancak "18 " yaş işaretiyle gösterilebilecek.

Daha önce bakanlıkça değerlendirme ve sınıflandırması yapılan filmler, ilgili etkinliklerde aldıkları işaret ve ibarelere uygun olarak gösterilebilecek. Söz konusu etkinliklerde gösterimi yapılacak olan filmlerin taşımaları gereken işaret ve ibarelerin, her türlü tanıtım ve gösterim alanında kullanılması zorunlu olacak.

Destek tutarı, bütçenin yüzde 50'sini aşamayacak

Destek başvuruları, ülke içinde yerleşik gerçek veya tüzel kişiler tarafından yapılacak.

Destek tutarı; proje geliştirme, ilk uzun metrajlı kurmaca film yapım, uzun metrajlı sinema film yapım, ortak yapım, belgesel film yapım, çekim sonrası ile dağıtım ve tanıtım destek türleri için başvuruda belirtilen toplam bütçenin yüzde 50'sini aşamayacak.

Animasyon film yapım, kısa film yapım, senaryo ve diyalog yazımı ile yerli film gösterim destek türleri için başvuruda belirtilen toplam bütçenin tamamı desteklenebilecek. Yabancı film yapım destek türü için destek tutarı, ülke içinde harcanan, Kültür ve Turizm Bakanlığınca kabul edilen tutarın yüzde 30'unu aşamayacak. Kanun kapsamındaki bütün destekler, geri ödemesiz olarak verilecek.

Kanun, yönetmelik ve destek sözleşmesinde belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi veya desteğin haksız alındığının tespiti halinde destek tutarı faiziyle birlikte geri alınacak.

İhtiyaç sahibi sinema sanatçılarına destek verilecek

Kültür ve Turizm Bakanlığı, sinema alanındaki etkinlik, proje ve faaliyetleri destekleyebilecek, düzenleyebilecek, ödüller verebilecek. Uluslararası festivallere ve yarışmalara katılım ile bunlara ilişkin tanıtım faaliyetlerini destekleyebilecek.

Bakanlık, kamu kurum, kuruluş ve kamu tüzel kişilerine sinema donanım desteği verebilecek, ihtiyaç sahibi sinema sanatçılarına veya sinema sektörü çalışanlarına maddi destek sağlayabilecek.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, sinema alanında arşiv veya müze oluşturulmasını teminen yurt içi veya yurt dışından eser ya da çoğaltılmış nüshaları ve sinema ile ilgili diğer materyalleri satın alma veya bağış yoluyla temin edebilecek.

Sinema filmlerinin hazırlık, yapım, yapım sonrası ve gösterim süreçlerinin genellikle bir yıldan daha uzun sürmesi nedeniyle, bütün destek türleri için Cumhurbaşkanlığının uygun görüşü alınarak, yıllara sari destek sözleşmesi yapılabilecek.

Reklam ve fragman süreleri

Değerlendirme ve sınıflandırma yükümlülüğüne uyulmaması, zorunlu tutulan işaret ve ibarelerin değerlendirme ve sınıflandırma sonrasında her türlü tanıtım ve gösterim alanında ve taşıyıcı materyal üzerinde kullanılmaması veya yanıltıcı şekilde kullanılması halinde, mahallin mülki idare amiri tarafından filmlerin gösterim ve dağıtımı işaret ve ibareler kullanılıncaya kadar durdurulacak ve ilgililer hakkında idari para cezaları uygulanacak.

Sinema filmi öncesinde gösterilen reklamların süresi en fazla 10 dakika olacak. Fragman gösterim süresi en az 3, en fazla 5 dakika olacak.

Kamu spotları ve sosyal sorumluluk projelerine ilişkin gösterimler, bu sürelere dahil edilemeyecek. Sinema filmi gösterim arası 15 dakikayı aşamayacak.

Sinema salonu işletmecileri, izleyici sayısının artırılmasına yönelik kampanya ve toplu satış faaliyetlerini ancak filmin yapımcısı ve varsa dağıtımcısı ile yapılacak sözleşmeler aracılığıyla gerçekleştirecek. Sinema salonu işletmecileri, film gösterimleri ile ilgili bilgileri bakanlığa iletmek üzere bakanlıkça belirlenen donanım ve yazılımı işler halde bulundurmakla yükümlü olacak.

Yükümlülüğe uymayanlara para cezası

Değerlendirme ve sınıflandırma yükümlülüğüne uymayan, zorunlu tutulduğu halde gerekli işaret ve ibareleri kullanmayan veya yanıltıcı şekilde kullanan film yapımcısı ile değerlendirme ve sınıflandırma yükümlülüğüne uyulmayan filmlerin dağıtımını yapanlara 20 bin lira idari para cezası uygulanacak.

Değerlendirme ve sınıflandırma yükümlülüğüne uyulmayan filmlerin gösterimini yapanlar ile gerekli işaret ve ibareleri kullanmadan veya yanıltıcı şekilde kullanarak film gösterimi yapanlara 50 bin lira; gösterim ve tanıtım alanlarında gerekli işaret ve ibareleri kullanmadan etkinlik düzenleyenlere film başına 20 bin lira; reklam, fragman ve film arası sürelerine uymadan gösterim yapan sinema salonu işletmecilerine ise salon başına 50 bin lira para cezası verilecek.

Sinema ve dizi film çekimlerine ilişkin ihtiyaç ve çözümlerin tespiti, kurumlar arası koordinasyonun sağlanması ile kamuya ait alanlardaki çekim ücret tarifesinin ve çekim güvenliği esaslarının belirlenmesini teminen ihtiyaç duyulan illerde bakanlıkça film çekim koordinasyon komisyonu oluşturulacak.

Teklifte öngörülen kurullar ve komisyonlar, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde oluşturulacak.

SİNEMACILAR DA KOMİSYONA KATILDI

Komisyona Belgesel Sinemacılar Birliği, Sinema Yapım Birliği, Yapımcılar Meslek Birliği, SİNEBİR, Senaristler Birliği, Sinema Oyuncuları Meslek Birliği, Türkiye Sinema Eseri Sahipleri Meslek Birliği’nin de aralarında olduğu sivil toplum örgütleri de katıldı

10 MADDEDE SİNEMADAKİ MISIR KRİZİ

Sinemalardaki farklı bilet fiyatı uygulaması ve biletle birlikte mısır ya da dondurma gibi ürünlerin satışının zorunlu tutulması, film yapımcıları ile dağıtım şirketleri arasında krize yol açmıştı. ‘Mısır krizi’ olarak anılan ‘promosyonlu bilet satışı’ uygulaması, haklarının verilmediğini söyleyen yapımcıları boykota sürüklemişti. İşte 10 maddede sinemadaki mısır krizi...

Sinema sektöründe hasılat paylaşımı konusundaki sıkıntıyı yazılımla çözeceklerini belirten Mehmet Nuri Ersoy, “Bu yazılım e-biletten tutun da hasılatın yapımcılar tarafından anlık görülmesini sağlayacak bir uygulama. Herkes kendi filmiyle ilgili salondaki anlık seyirci sayısını, hasılat gelirlerini görebilecek. Konuyla ilgili yeni bir yasa hazırlıyoruz ve tüm paydaşlar ile toplantılar yaptık” diye konuştu.

Peki olayın başına dönersek, kriz neden oldu? İşte 10 adımda detaylar...

1-) Türkiye’deki en büyük sinema işletmecisi Mars Grubu, sattığı biletlerin yanına mısır-meşrubat promosyonları eklemeye başladı. Hatta bunu bazı sinemalarda zorunlu hale getirdi. Promosyonlu bilet uygulaması fiyatların fahiş oranlarda artmasına neden oldu.

2-) Medyaya yansıyan olayın ardından film yapımcıları boykota gitti. Yönetmen ve oyuncu Yılmaz Erdoğan, konuyla ilgili ilk adımı atarak 1 Ocak’ta vizyona girmesi beklenen ‘Organize İşler 2: Sazan Sarmalı’ filminin gösterim tarihini erteledi.

3-) Yılmaz Erdoğan’a, Cem Yılmaz, Şahan Gökbakar, Ata Demirer gibi diğer yapımcı, yönetmen ve oyunculardan destek geldi. Hepsinin görüşü “İşletmeci firma bize düşük pay veriyor, bileti promosyonlarla izleyiciye yüksek fiyata satıyor. Hem biz hem de izleyici mağdur oluyor” şeklindeydi

4-) Yapımcılar 8 yıldır bilet başına 4.5-5 TL aldıklarını, sinemaların promosyonla mısır ve içecek ekleyerek bilet fiyatını 30 TL’ye kadar yükselttiğini söylüyordu. Mars ise geri adım atmayarak “Promosyon bizim pazarlama stratejimiz. Bundan pay vermeyiz” diyordu.

5-) Mars’ın Kurumsal İletişim Müdürü Aslı Irmak Acar. Hürriyet’e verdiği röportajda, “Cem Yılmaz olmazsa başka Cem Yılmaz’lar çıkarırız mı diyorsunuz?” sorusuna “Evet” cevabını vererek ipleri kopardı.

6-) Twitter hesabından mesaj atan Cem Yılmaz, “Yeni Cem Yılmaz’lar çıkaracakmış! Yavaş çıkarsın” şeklinde karşılık verdi. Ardından da “Var mısınız bileti 15 liraya satmaya?” diye meydan okudu.

7-) Mars Group CEO’su bir açıklama yaparak, “Ticari koşullarda anlaşılmazsa üç isim de (Yılmaz Erdoğan, Cem Yılmaz, Şahan Gökbakar) filmlerini bizimle dağıtmayabilir” dedi.

8-) Avşar Film ve Cinemapink gibi dağıtım şirketleri, yapımcılara, “Yapımcının istediği rakamı vermeye hazırız, yeter ki film gösterime girsin” çağrısında bulundu.

9-) Yılmaz Erdoğan son olarak “Mars’ın tutumu Türk sinemasına saldırıdır” dedi. Bazı sinema yazarları da Mars’ın Türk filmleri yerine Amerikan filmlerini göstermeyi amaçladığını ileri sürdü.

10-) Tarafların restleşmesinin ardından Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy dün konuya el atarak, uzlaşma sağlaması beklenen yasa tasarısının çarşamba günü (yarın) Meclis’te görüşüleceğini söyledi.